Xu9 versus Xu10 ; Aluminium is minder sterk, Gietijzer is zwaar ....

In 1981 introduceert Peugeot de Xu motor, als eerste in de 305 ; een dwarsgeplaatste, 30 graden gekantelde benzinemotor  voor voorwielaangedreven Peugeots, geschikt voor zowel 8- als 16 kleppen cylinderkoppen. De cylinderinhoud varieert in de loop der jaren van 1580 cc tot 1998 cc.

De eerste generatie van de Xu motorren, de Xu5, is een 1.6 liter 8 kleppen benzinemotor met een boring van 83mm en een slag van 73mm met, afhankelijk van de toepassing, een 1- of 2 traps carburateur of injectie. Het vermogen van de Xu5 varieert van 79 tot 113 pk. De eerste serie 205 GTi 1.6 heeft een Xu5J injectiemotor van 105 pk onder de kap. Naast de Xu5 bouwt Peugeot ook een Xu7 van 1761 cc maar die worden niet in de GTi of aanverwante labels gebruikt.

De Xu8 verdient een eigen alinea ; dit was de motor die Peugeot voor de 205T16 gebruikte ; 1775 cc ( 83 x 82 mm ), 16 kleppen, voorzien van injectie en een ( in de competitiemodellen achterlijk grote ) Turbo produceerde de tamste versie 200 pk ( in de homologatieserie van 200 stuks straatauto's ) ; de dikste schopte het in de Evo 2 tot 473 pk.
 

» Hier vind je het ( korte ) Youtube filmpje van een 205T16 op de vermogensbank met een kersenrood uitlaatspruitstuk. ...

In 1987 volgt de Xu9, de motor die in alle 205 GTi 1.9 modellen gebruikt is ; 1905 cc, 83 mm boring bij 88 mm slag en een vermogen van 105 tot 160 pk. De 205 GTi 1.9 is alleen als 8 klepper ( tot 130 pk ) geleverd, nooit als 16 klepper. De Xu9J4 met de 4 voor 4 kleppen per cylinder ( motorcode D6C ) 160 pk  zonder kat en de Xu9J4/Z ( motorcode DFW ) 148 pk met katalysator zijn de motoren gemonteerd in de 309 GTi-16 en de 405 Mi16, onderwerp van dit vergelijk. Aluminium onderblokken dus mooi licht maar ook wel bekend om de problemen met de drijfstanglagers die erg slecht tegen langer bochtenwerk kunnen ; als er geen goed olieslingerschot gemonteerd is loopt alle olie naar één zijde van de motor en komen de lagers even droog te staan met het risico op een ratelend onderblok en een dure krukasrevisie ; vele 16 kleppers zijn zo al triest aan hun einde gekomen ... maar, heb je een goeie, dan gilt ie het, lineair optoerend tot ruim 7000 toeren per minuut, uit van plezier ! met kippevelgarantie !

Rond 1992 begint Peugeot met de levering van de Xu10 motoren ; gietijzer vervangt de aluminium onderblokken en er zijn geen 'natte cylinderbussen' meer ; de cylinderinhoud neemt toe tot 1998 cc. Xu10 motoren worden gefabriceerd met 115 tot 220 pk in de 405 T16. In de sportieve 306 modellen ( en in de latere 405 Mi16's ) wordt de Xu10J4R ( 306 S16 met 155 pk ) gemonteerd ; de Xu10J4RS met 163 tot 167 pk is voorbehouden aan de 306 GTi ; laatstgenoemde is de tegenstrever in dit vergelijk.

Nu dan voor het vergelijk : koop je een complete auto dan komt de 309 GTi-16 7 pk en 16 Nm tekort op de 306 GTi ; echter de 309 is 500 toeren eerder aan zijn maximum koppel van 177 Nm dan de 306 GTi en, nog belangrijker, hij is 107 kilo lichter, dus lichtvoetiger en theoretisch de snellere ! Echter, vele metingen op de vermogensbank hebben aangetoond dat de Xu10 motor uit de 306 GTi altijd tenminste aan het opgegeven vermogen komt en er vaak nog overheen gaat ; metingen van 170-175 pk zijn geen zeldzaamheid terwijl de Xu9 motor vaak juist niet aan het opgegeven vermogen komt. Buitendien is een 309 GTi-16 weliswaar lichter en agieler maar ook staartlastiger bij snelle lastwisselingen, net als de 205 GTi dat is. De 306 GTi is hier de veiliger keus en met de standaard 6 versnellingsbak heb je 1 keertje meer plezier van het doorhalen tot ruim boven de 7000 rpm ....

Gelukkig heb ik mijn collectie compleet en hoef ik deze lastige keuze niet meer te maken ...